YÜZME HAVUZU İÇİN SAĞLIK RAPORU VE HEPATİT TETKİKLERİ

Son güncelleme tarihi 23/09/2019

Bazı Gençlik İl Spor Müdürlükleri ve belediyeler tarafından, yüzme havuzlarında yüzme kursları düzenlenmekte olup, başvuruda bulunan kişilerden “Havuza Girmesinde Sakınca Yoktur”, “Yüzebilir onaylı sağlık raporu” şeklinde doktor raporu, hatta idrar ve Hepatit A tetkikleri istenmektedir. Söz konusu talepler hukuka aykırı olduğu gibi tıbbi dayanakları da bulunmamaktadır. 

Sağlık Raporu demek, sağlık muayenesine zorlamak demektir

Konuyu hukuki açıdan incelemek gerekir ise;
Anayasamızın 17. Maddesi 2. Fıkrası ile kişilerin vücut bütünlüğüne müdahale özelliği taşıyan tıbbi işlemler Tıbbi zorunluluklar ve Kanun ile yapılabilir. Başka bir deyiş ile kişilere muayene dahil olmak üzere tıbbi müdahaleler kişinin bilincinin kapalı ve hayatının tehlike altında olduğu durumlarda yapılabilmektedir.

Bilinci açık kişilerin rızaları dışında sağlık kontrolünden geçirilmeleri ise Yasa Koyucu tarafından kamu sağlığının ve düzeninin korunması gibi amaçlar ile Kanun ile düzenlenmektedir. Örnek olarak sari hastalıklar ile mücadele için yürürlüğe konulan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanun, suçların önlenmesi ve işlenen suçların tespiti için yürürlüğe konulan 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve karayollarında taşıt kullanacak kişilerin sağlık kontrollerinden geçirilmesini düzenleyen 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu Kanunun 41. Maddesi uyarınca İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca birlikte yürütülenSürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik gösterilebilir.

Anayasa’nın 7. maddesinde “Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.” denilmektedir. Yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesi, Yasa koyucunun temel ilkeleri koymadan, çerçeveyi çizmeden yürütmeye yetki vermemesi, sınırsız, belirsiz bir alanı yönetimin düzenlemesine bırakmamasını belirten bir ilkedir. Ancak Yasakoyucu gerektiğinde sınırlarını belirlemek koşuluyla bazı konuların düzenlenmesini idareye bırakabileceği gibi sık sık değişik önlemler alınmasına veya bunların kaldırılmasına gerek görülen ekonomik, teknik veya benzeri alanlarda temel kuralları saptandıktan sonra ayrıntıların düzenlenmesini idareye bırakabilir. Bu durum yasama yetkisinin devri olarak nitelendirilemez.

Sağlık raporunu kişiler değil DEVLET KANUNLA ister

Başka bir deyiş ile kişilerin sağlık kontrollerinden geçirilmeleri yönünde bir talep idarelerin yetkileri dahilinde olan bir husus olmayıp, Yasa Koyucu tarafından Kanun ile çerçevesi çizilerek Sağlık Bakanlığının bilgisi dahilinde ilgili Bakanlıklar tarafından yayınlanan Yönetmelikler ile ayrıntıların düzenlenmesi gerekmektedir.

Konunun idari yönden incelenmesinde ise kişilerin havuza girmesi ve yüzme sporu yapması öncesinde sağlık kontrollerinden geçirilmelerinin istenmesinin de hukuka aykırı olduğu,  Sporcu Lisans, Tescil, Vize ve Transfer Yönetmeliğinin 17. Maddesi çerçevesinde müsabaka dışı beden eğitimi ve spor faaliyetlerine katılmak üzere spor kartı gerektiği, bu işlem için 18 yaşından küçükler için velisinin,18 yaşından büyükler için ise kendisinin “sağlık yönünden beden eğitimi ve spor faaliyeti yapmasına engel herhangi bir halinin bulunmadığına dair” yazılı beyanlarının yeterli olduğu belirtilmektedir.

Yüzme Havuzlarına girişte Hepatit B tetkiki istenemez

Yüzme Havuzlarına girişte kişilerden Hepatit tetkiklerinin istenmesi hukuka aykırı olduğu gibi tıbbi olarak ta gereksizdir. Konu ile ilgili olarak Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Çevre Sağlığı Daire Başkanlığının 22/02/2013 tarih ve 19020089 sayılı yazılarında Hepatit B kontamine su veya yiyecekler yoluyla bulaşmadığından, Hepatit B taşıyıcısı olan bir kişinin yüzme havuzlarından faydalanmasının Kurumca uygun görüldüğü değerlendirilerek Dünya Sağlık Örgütünün konu ile ilgili 204 sayılı Dokümanı da kaynak gösterilmiştir. Ayrıca söz konuda yazıda yüzme amacıyla kullanılan açık ve kapalı yüzme havuzlarına ait suların hijyenik şartlara uygunluğu, yüzme suyunun kalite standartlarının belirlenmesi,denetlenmesi ve izlenmesinin 06/03/2011 tarih ve 27866 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda yürütülmesi gerektiğinin altı çizilmiştir.

Aynı konu  Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığının 01.08.2002 tarih ve 21001706 sayılı yazılarında da işlenmiştir.Söz konusu yazıda; Hepatit B virüsünün en sık kan yolu ile bulaştığı, bunun yanında damar yolu ile ilaç kullanımı,cinsel yolla,Hepatit B taşıyıcısı anneden doğma, Hepatit B taşıyıcısı bir kişinin kan veya açık yarası ile temas, ortak kullanılan jilet, tırnak makası, diş fırçası gibi delici-kesici kanla temas edebilecek malzemelerin paylaşılması yolu ile da bulaşmanın olduğu, yiyecek ve içecek ile, tabak, kaşık,bardak gibi eşyaların ortak kullanımıyla,birlikte yemek yemeyle, el sıkışmakla, öksürmekle, hapşırmak ile ve aynı ortamda bulunma ile bulaşmadığı bilgisi verilmiştir. “Havuz, Kaplıca,sauna,spor salonu ve benzeri yerlere işe girişte Hepatit B hastalığı ile ilgili tetkik istendiği, ancak hastalığın yukarıda belirtilen bulaşma yolları da dikkate alındığında havuz,sauna, spor salonu ve benzeri yerlere girişte kişilerden Hepatit B tetkikinin istenmesinin hem ekonomik açıdan hem de işleyiş açısından uygun olmadığı belirtilmiştir.

Konuyu özetlemek gerekir ise;

1. Hiç bir kurum kendi inisiyatifi ile kişilerin sağlık kontrolünden geçmesini, tetkik yaptırmasını ve akabinde sağlık raporu almasını isteyemez, bu yönde baskı yapamaz. Bu konuda düzenleme yapma yetkisi sadece TBMM’de olup Kanun ile düzenleme yapıldıktan sonra Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak ilgili Bakanlık tarafından yönetmelik ile düzenlemenin ayrıntılarının belirlenmesi gerekir.

2. Yüzme havuzlarına girişte hiç bir şekilde sağlık raporu gerekli değildir. Ayrıca Hepatit B veya başka tetkiklerin istenmesi Sağlık Bakanlığı tarafından gerekli görülmemiştir.

3. Yüzme havuzlarında yüzme müsabakalarına katılacak sporcu adaylarının Yüzme Sporu için Lisans sahibi olmaları gerekmektedir. Lisans çıkarılacak sporcu adayları, Gençlik Spor Müdürlükleri tarafından matbu bir form ile sağlık kurum ve kuruluşlarına yönlendirilmektedir. Lisans çıkarılmayacak yani müsabakalara katılmayacak kişiler için 18 yaşından büyükler ise kendilerinin, küçük ise velilerinin herhangi bir sağlık sorunu bulunmadığına dair yazılı beyanları yeterlidir.

Konu ile ilgili Bakanlık yazıları aşağıda paylaşılmaktadır

Sağlık Bakanlığının konu ile ilgili güncel yazılarına erişim için tıklayınız