Sağlık Ocağı Çalışma Saatleri 2020
İnternette arama motorlarında vatandaşlarımız, Sağlık Ocağı Çalışma Saatleri 2020, Sağlık Ocağı kaçta açılıyor, kaçta ara veriyor, kaçta kapanıyor, kelimeleri ile arama yaptıklarında karşılarına hatalı, güncel olmayan ve birbirinin neredeyse kopyası bir çok sayfa çıkmaktadır. Bu konuda sizlerle doğru ve güncel bilgileri paylaşmak istiyorum
Sağlık Ocağının yeni ismi Aile Sağlığı Merkezi değildir
İnternette en sık karşılaşılan hatalı cümle, “Sağlık Bakanlığı’na bağlı olan eski adıyla sağlık ocağı, yeni adıyla ise Aile Sağlık Merkezleri” cümlesidir.
Sağlık Ocakları, 2010 yılında ülke genelinde kapatılmış olup, sağlık ocaklarının topluma ve çevreye yönelik görevleri Toplum Sağlığı Merkezlerine (TSM) verilmiştir. Aile Hekimleri ise, kişiye yönelik sağlık hizmetleri vermektedir.
Aile Hekimleri ve Aile Hekimleri tarafından kurulan Aile Sağlığı Merkezlerinin vermiş oldukları hizmetleri doğru anlayabilmek için, önce 2010 yılına kadar Sağlık Ocaklarının vermiş oldukları hizmetleri bilmemiz gerekmektedir.
Sağlık Ocağı Nedir?
Sağlık Ocakları ilk kez, 1961 tarihli 224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun ile ülkemizdeki sağlık teşkilatı içerisinde yer almışlardır.
İlk uygulama, 1963 yılında Muş ilinde başlatılmış olup, 1976 yılına kadar kademeli olarak bütün yurda yaygınlaştırılması öngörülmüştür.
Ancak, 1981 yılı sonunda 45 ilde sağlık ocağı sistemi başlatılabilmiş olup, 1983 yılında hiçbir altyapısal hazırlık gerçekleştirilemeden geriye kalan iller de sosyalleştirme kapsamına alınmıştır.
O yıllarda sağlık hizmetlerinin ana ilke ve temel prensibi, halkın sağlık seviyesini yükseltmek olarak hedeflenmiştir. Bu temel ilkeye ulaşmada birinci derecede sorumlu kurum olarak sağlık ocakları görevlendirilmiş olup, hastaneler tarafından sunulan Tedavi Hekimliği ise, halk sağlığı çalışmalarını tamamlayan bir unsur olarak belirlenmiştir.
Sağlık Ocakları, 5.000 – 10.000 kişilik nüfusa göre kurulmuş olup; Hekim, Halk Sağlığı Hemşiresi, Sağlık Memuru, Tıbbi Sekreter, Köy Ebeleri, Şoför, Sıtma Sürveyans Memuru ve Hizmetlilerden oluşan ekipler ile bölge tabanlı hizmet sunmakta idiler.
1961-2010 yılları arasında Sağlık Ocaklarında sunulan hizmetler nelerdi?
Sağlık Ocaklarında sunulan hizmetler, koruyucu ve birinci basamak iyileştirici sağlık hizmetleri olarak 2 ana gruba ayrılmakta idi.
1.Koruyucu Sağlık Hizmetleri:
Aşılama, ilaçla koruma, erken tanı, ana sağlığı, çocuk sağlığı, aile planlaması, beslenmenin düzeltilmesi, sağlık eğitimi ve çevre sağlığı hizmetleri.
2.İyileştirici Sağlık Hizmetleri:
Poliklinik çalışmaları ile ev ve işyeri ziyaretlerinde yürütülen evde ve ayakta tedavi hizmetleri.
224 sayılı yasa tam olarak uygulanabilmiş midir?
224 sayılı yasa, daha hazırlıklarının yapıldığı günlerden itibaren çeşitli engellerle karşılaşmış ve hiç bir zaman tam olarak uygulanmamıştır.
Sevk sisteminin uygulanmaması, sağlık ocaklarının, halkın gözünde ilaç yazılan, ikinci sınıf kurumlar olarak algılanmasına, hastanelerde yığılmalara ve bir bütün olarak sağlık sisteminin etkinliğinin düşmesine neden olmuştur.
Tüm olumsuzluklara rağmen, sağlık ocağı personellerinin emekleri sayesinde ülkemiz, Tüberküloz, Sıtma, Trahom, Çiçek, Kızamık ve Çocuk Felci kabuslarından kurtulmuştur.
Aile Hekimliğine neden ihtiyaç duyuldu?
2000’li yıllara gelince halk sağlığı sorunlarında da değişiklik görülmeye başlandı.
Köylerden kentlere olan göç, beslenme tarzı değişikliği, tanı ve tedavi alanlarındaki yeni gelişmeler ile ortalama yaşam süresinde artış meydana gelmeye başlamıştı. Kişisel hijyenin kalitesinde artış paraziter hastalıkların azalmasına neden olurken, hareketsiz yaşam ve işlenmiş gıda tüketimi de Obezite ve Diyabette artışa neden olmaya başlamıştı.
Sağlık sorunlarının, toplumsal boyuttan bireysel boyuta doğru değişim göstermeye başlaması ile kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinin sunulma ihtiyacı gündeme gelmiştir.
Toplumsal sağlık sorunlarına Toplum Sağlığı Merkezlerinin, kişiye yönelik sağlık sorunlarına karşı da Aile Hekimlerinin hizmet vermesi politika olarak benimsenmiştir.
Sağlık Ocaklarının devamı, Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) ve İlçe Sağlık Müdürlükleridir
Nüfusu 15.000’e kadar olan ilçelerde ve Büyükşehir Belediyesi Kanununa tabi olmayan il merkezlerinde bir Toplum Sağlığı Merkezi (TSM) kurulur. Diğer ilçe ve il merkezlerinde ise İlçe Sağlık Müdürlükleri kurulmuştur.
TSM ve İlçe Sağlık Müdürlükleri, kamuya ait taşınmazlarda kurulan, Maliye Bakanlığı tarafından vize edilmiş kadrolara bağlı görev yapan personelleri bulunan, Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatı yapılanmasında tüzel kişiliğe sahip resmi kuruluşlardır.
Bu kuruluşlarda görev yapan personel, 657 sayılı Kanun veya 4924 sayılı Kanun’a tabi Devlet Memuru ve Sözleşmeli Personellerdir.
TSM ve İlçe Sağlık Müdürlüklerinin başlıca görevleri nelerdir?
Başlıca görevleri, Bulaşıcı hastalıklar ile mücadele, bağışıklama ve salgın kontrolü, tüberküloz kontrolü ,kanser erken teşhis, tarama ve eğitim hizmetleri, çevre sağlığı hizmetleri, Toplu yaşam alanları ve okul sağlığı hizmetleri ile Çalışan sağlığı ve güvenliğine dair hizmetler gibi topluma yönelik sağlık hizmetleridir.
Söz konusu hizmetlerin sunulabilmesi için bünyelerinde, SHM (Sağlıklı hayat merkezi), KETEM (Kanser erken teşhis, tarama ve eğitim merkezi), ÇEKÜS (Çocuk, ergen, kadın ve üreme sağlığı), Enfeksiyon Kontrol, İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği), Diyabet ve Obezite, Göçmen Sağlığı Merkezi birimleri açılmaktadır.
Sağlık Ocağı çalışma saatleri nedir sorusunun tam karşılığı, Toplum Sağlığı Merkezleri ve İlçe Sağlık Müdürlüklerinin çalışma saatleri 08:00-12:00 ve 13:00-17:00 şeklindedir.
Aile Sağlığı Merkezleri (ASM), Sağlık Bakanlığı tarafından değil, Aile Hekimleri tarafından kurulmaktadırlar
Sağlık Ocakları ile Aile Sağlığı Merkezlerinin (ASM) arasındaki en önemli fark kuruluş şekilleridir.
Sağlık Ocakları; kuruluş şekilleri, bütçe ve teşkilat yapıları 224 sayılı Kanun ile belirlenerek devlet tarafından kurulmuş, idarenin taşra teşkilatı içerisinde tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar idi.
Sağlık Ocaklarının devamı niteliğindeki TSM ve İlçe Sağlık Müdürlükleri de, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nun 5 inci maddesi ile 663 sayılı KHK’nın 36 ncı maddesine dayanılarak yayımlanan Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği ile kurulmuşlardır.
Söz konusu mevzuatlar ile, TSM ve İlçe Sağlık Müdürlüklerinin açılması, kapatılması, organizasyonu ve görevleri ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
Aile sağlığı merkezi, Sağlık Bakanlığı tarafından öngörülen nüfus kriterleri esas alınmak suretiyle sözleşme yapmış bir ya da daha fazla aile hekimi tarafından açılmaktadır.
Aile Hekimleri tarafından 2 yöntemle Aile Sağlığı Merkezi (ASM) kurulmaktadır.
1.Kamuya ait binaların kiralanması yöntemi:
Aile hekimleri, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde yer verilen asgari fiziki şartları haiz, öncelikle Bakanlık, Kurum veya bağlı kuruluşlara ait, sağlık hizmeti vermek amacıyla yapılan veya müdürlükçe bu amaçla kiralanan binalarda ASM kurarlar.
5258 sayılı Yasa’nın, “Kamuya ait taşınmazların kullanımı” başlıklı 4. maddesinde yer alan “Hazine, belediye veya il özel idaresine ait taşınmazlardan aile sağlığı merkezi olarak kullanılması uygun görülenler, Maliye Bakanlığı, belediye veya il özel idarelerince bu amaçla kullanılmak üzere doğrudan aile hekimine kiraya verilebilir.” hükmü ile Sağlık Bakanlığı, Belediyeler ve diğer kamu kurumlarına tahsisli binalar kira sözleşmeleri ile Aile Hekimlerine kiralanmaktadırlar.
Bu hüküm uyarınca, aile hekimlerine kiraya verilmesi uygun kamu binalarının kiraya verilme işlemleri, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre gerçekleştirilmektedir.
2.Özel hukuk kişilerine ait taşınmazların kiralanması yöntemi:
Kamuya ait bina bulunamaması halinde, Uygulama Yönetmeliğinde yer verilen asgari fiziki şartlara sahip özel hukuk kişilerine ait binalar, Aile Hekimleri tarafından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında kiralanmaktadır.
Kiralama işlemleri sonrası, il sağlık müdürlükleri tarafından değerlendirme yapılmakta, uygun görülmesi halinde Aile Sağlığı Merkezi hizmete açılmaktadır.
Aile Sağlığı Merkezi Çalışma Saatleri nedir?
Aile Sağlığı Merkezi Çalışma Saati şeklinde bir tanımlama YOKTUR.
Aile Hekimleri, KENDİLERİNE kayılı kişilere hizmet vermekte olup, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu uyarınca her hekimin çalışma gün ve saatleri farklı olabilmektedir.
Aile Hekimlerinin çalışma gün ve saatleri, Bakanlıkça belirlenen kıstaslar çerçevesinde Aile Hekimlerinin kendileri tarafından belirlenir ve idare tarafından onaylanır.
Aile Hekimleri tarafından yapılacak ev ziyaretleri ve gezici/yerinde sağlık hizmetleri de çalışma süresine dâhil edilir. Çalışılan günler ve saatler aile sağlığı merkezinin dış levhasının yakınında ve görülecek bir yerine asılarak kişilerin bilgilenmesi sağlanır.
Ayrıca, bazı Aile Hekimleri tarafından, haftada asgari 3 saat esnek mesai uygulaması yapılmaktadır.
Bu nedenle, Aile Hekimlerinin çalışma gün ve saatleri, TSM ve diğer resmi dairelerin mesai saatleri olan 08:00-12:00 ile 13:00-17:00 saatlerinden farklı olabilmektedir.
Kişiler, kayıtlı oldukları Aile Hekimlerinin çalışma saatlerini, odalarında asılı çalışma planlarından veya Alo 182 MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) ile öğrenebilirler.
Sağlık Ocağı Çalışma Saatleri 2020 sorusunun kısa ve doğru cevabı nedir?
Günümüzde Sağlık Ocağı adında bir kurum bulunmadığı için, Sağlık Ocağı Çalışma Saatleri 2020 sorusunda internette verilen cevapların geçerliliği de bulunmamaktadır.
Sağlık Ocaklarının devamı olan Toplum Sağlığı Merkezlerinin çalışma saatleri, diğer resmi kurumlar ile aynıdır.
Aile Hekimlerinin çalışma saatleri, kendileri tarafından belirlenmekte olup, resmi kurumların çalışma saatlerinden farklı olabilmektedir.
Aile Sağlığı Merkezi Çalışma Saati şeklinde de bir uygulama bulunmamaktadır.
Aile Sağlığı Merkezlerinde hangi hizmetler sunulur?
Aile Hekiminizi erken tanımanız niye çok önemli?
Kaynaklar:
224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun
Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik
Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge
STED (Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi) On Soru On Yanıt, Mart 2001
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Aile Hekimliği Dairesi Başkanlığı
Aile Hekimlerinin ve Aile Sağlığı Merkezlerinin Hukuki Statüleri
Aile Hekimlerinin kamuda görev yapan sözleşmeli personellerden statü farkları