Kanser taraması nasıl yaptırabilirim
Ücretsiz kanser taraması nasıl yaptırabilirim. Aile hekimleri kanser taraması yapıyor mu. KETEM nedir. KETEM’de hangi kanser taramaları yapılıyor. KETEM’e nasıl başvurabilirim. KETEM randevusu nasıl alabilirim
Sağlık taraması nedir
Herhangi bir hastalık belirtisi olmayan sağlıklı kişilerin, gerekli muayenelerinin gerçekleştirip sağlığın korunması amacıyla veya oluşan hastalıkların önceden tespiti için yapılan sağlık hizmetine Periyodik Sağlık Taraması adı veriliyor
Kanser Nedir
Bir organ veya dokudaki hücrelerin, düzensiz olarak bölünüp çoğalmasına kanser deniyor. 100’den fazla kanser türü bulunuyor.
Kanser Taraması nedir
Sağlık şikayeti olmayan sağlıklı bireylerde kanseri, tedavisinin çok daha kolay ve etkili yapılabildiği erken evrelerde yakalamak için test ve muayeneler yapılmasıdır
Hangi kanser taramaları yapılıyor
Kanserden korunma, erken tanı ve tedavi, kanserle mücadelede hayati önem taşıyor. Bu amaçla Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ulusal Kanser Kontrol Programını yürütüyor.
Ülkemizde, DSÖ’nün (Dünya Sağlık Örgütü) önerdiği 3 kanser türünde tarama yapılıyor.
Bunlar; Kolorektal (Kalın barsak), kadınlarda Meme ve Serviks (Rahim Ağzı) kanseri taramalarıdır.
Kolorektal (Kalın bağırsak) kanseri taramaları
50-70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa 2 yılda bir ücretsiz olarak Kolorektal (Kalın Barsak) kanseri taramaları yapılıyor. Söz konusu test Gaitada Gizli Kan Testleri ile hızlı ve kolay bir şekilde yapılıyor.
Ayrıca, her 10 yılda bir Kolonoskopi ile de tarama öneriliyor
Eğer ailede, Kalın Bağırsak Polipleri, Kalın Bağırsak Kanseri, Ülseratif Kolit, Crohn Hastalığı ya da Kalıtsal Polipozis veya Polipozis Dışı Sendrom öyküsü varsa, 40 yaşından itibaren taramaya başlanıyor.
Yukarıdaki videoda Hollanda’da Gaitada Gizli Kan Testi yapılma süreci canlandırılıyor. Ülkemizde henüz böyle bir organizasyon bulunmuyor. Aile Hekiminiz tarafından verilen testi, kendi evinizde bu şekilde yapıp, sonucunu Aile Hekiminize sözlü olarak iletebilirsiniz. KETEM ve Aile Sağlığı Merkezlerinde de bu test yapılabilir elbette. Ancak, kendi evinizde kendi tuvaletinizin temiz ve konforlu ortamında yapılması daha çok tercih ediliyor.
Testlerin uygulanması ve yorumlanması nasıl yapılıyor
Tarama testleri için ilinizde bulunan; Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) ve Aile Hekimlerinize başvurabilirsiniz.
- Gaitada gizli kan testinin negatif olması, normal sonuçtur ve test örneğinde kan bulunmadığı anlamına gelir. Normal sonuç, kolorektal kanser olmadığını veya ileride asla olmayacağını garantilemez. Kişiye, 2 yıl sonra tekrar kolorektal kanser taraması yaptırması söylenir.
- Gaitada gizli kan testinin pozitif olması, anormal sonuçtur ve dışkıda kan bulunmuş olduğunu gösterir. Bu sonuç, kanser tanısı değildir, ancak kişinin kolonoskopi için uzman hekimlerce değerlendirilmesi gerektiğini gösterir. Anormal sonucun nedeni kolorektal kanserden çok, poliplerdeki kanama veya hemoroid (basur) gibi başka hastalıklardan kaynaklanmış olabilir.
- Gaitada gizli kan testinin belirsiz olması, kanser olmadığı anlamına gelmez. Sonuç belirsiz çıkarsa, iki-üç gün ara ile en fazla iki kere daha test tekrar edilir. Bu gereklidir, çünkü polipler ve kanserler sürekli kanama yapmazlar ve dışkıda kan olup olmadığının saptanması önemlidir.
Hastaneye sevk:
Gaitada gizli kan tarama testi pozitif olan herkes ve her 51 ve 61 yaşlarındaki tüm bireyler kolonoskopi yapılmak üzere hastaneye başvurmalıdır.
Meme kanseri taramaları
Kadınlarda meme kanseri tarama programı kapsamında;
- 20 yaşından sonra her kadına ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapması için danışmanlığın verilmesi
- Yılda bir doktor tarafından klinik meme muayenesi
- 40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir Mammografi çekimi öneriliyor. Düşük dozda da olsa radyasyon söz konusu olduğu için 40 yaş altında rutinde Mammografi uygulanmıyor.
Testlerin uygulanması ve yorumlanması
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) ve Aile Hekiminize başvurabilirsiniz.
- Mamografi raporunun normal gelmesi: Meme kanseri olmadığını veya ileride asla olmayacağını garantilemez. Bu sebeple kişi, 2 yıl sonra tekrar meme kanseri taraması yaptırmalıdır.
- Mamografi raporunda bir patoloji olduğunun raporlanması halinde bu sonuç, kesin kanser tanısı değildir. Ancak, kişinin tekrar değerlendirilmesi gerektiğini gösterir. Kesin teşhisin konulabilmesi için memenin daha ayrıntılı bir şekilde muayene edilmesi ve biyopsi yapılması gerekebilir. Bunun için ileri merkezlerdeki genel cerrahi uzmanlarına başvurulmalıdır.
- Ultrason: Tek başına bir tarama testi değildir. Gerekli görüldüğünde diğer testlere eklenebilir.
- Meme MR’ı: Ailesinde meme kanseri olan, yüksek riskli kişilerde faydalı olduğu düşünülmektedir. Ancak tarama amaçlı rutin kullanımı henüz önerilmiyor.
Serviks (Rahim ağzı) kanseri taramaları
Serviks kanseri tarama programı kapsamında, 30-65 yaş aralığında 5 yılda bir Smear ve HPV -DNA testi yapılması öneriliyor.
- HPV Testi: HPV DNA’nın serviks kanseri ile ilişkisi kanıtlanmıştır. Serviks kanserli hastaların %99.9’unda HPV DNA varlığı gösterilmiştir. HPV testinin negatif olması durumunda; takip eden beş yıl içerisinde kanser olma ihtimali çok düşüktür.
- Pap-smear Testi: Pap-smear testi dökülen servikal hücrelerin toplanıp incelenmesi esasına dayanan sitolojik bir tarama testidir. Bu sitolojik tarama testi ile henüz semptomatik hale gelmemiş olan erken servikal kanserler saptanıyor
HPV-DNA testi nedir
HPV-DNA testi, rahim ağzı kanserine neden olan insan papilloma virüsünün (HPV) DNA’sını tespit eden bir laboratuvar testidir. Bu test, rahim ağzından alınan bir sürüntü örneği üzerinde yapılıyor. HPV-DNA testi, rahim ağzı kanserinin erken teşhisinde ve önlenmesinde önemli bir rol oynar.
HPV-DNA testi, 30 yaş ve üzeri kadınlara 5 yılda bir yapılması önerilen bir tarama testidir. Bu test, Pap smear testi ile birlikte veya tek başına uygulanabilir. HPV-DNA testi, Pap smear testine göre daha duyarlı ve spesifiktir. Yani, HPV enfeksiyonunu daha doğru ve kesin olarak belirler.
HPV-DNA testinin sonucu pozitif çıkarsa, bu kadının HPV enfeksiyonu olduğunu gösterir. Ancak, bu her zaman kanser anlamına gelmez. HPV enfeksiyonu olan kadınlar, rahim ağzındaki hücre değişikliklerini saptamak için daha sıkı takip edilmeli ve gerekirse tedavi edilmelidir.
HPV-DNA testinin sonucu negatif çıkarsa, bu kadının HPV enfeksiyonu olmadığını veya çok düşük seviyede olduğunu gösterir. Bu durumda, rahim ağzı kanseri riski çok düşüktür. Ancak, bu test diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları veya rahim ağzındaki diğer sorunları tespit etmez. Bu nedenle, kadınların düzenli olarak jinekolojik muayene olmaları gerekir.
Ücretsiz kanser taraması nasıl yaptırabilirim
Hangi kanser tarama yönteminin uygun olduğunu, Kanser Daire Başkanlığının “Hangi Tarama Bana Uygun” sayfasından öğrenebilirsiniz.
Bu sayfa ile, adresinize en yakın konumdaki;
- Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM),
- Sağlıklı Yaşam Merkezleri (SHM),
- Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM)
adres ve iletişim bilgilerine ulaşabiliyorsunuz..
Kayıtlı olduğunuz Aile Hekiminize başvurarak da bilgi alabiliyorsunuz. Ayrıca, Aile Hekiminiz size KETEM’den randevu da alabiliyor.
KETEM randevusu nasıl alınır
Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri – KETEM randevusu için 2 yolla randevu alınabilir:
- Kanser Daire Başkanlığının “Hangi Tarama Bana Uygun” sayfasından en yakın merkezin iletişim bilgilerine ulaşıp telefonla randevu alınabiliyor
- Kayıtlı olduğunuz Aile Hekimine başvurarak randevu alınabiliyor. Bakanlık, vatandaşların kanser taramalarına katılımını artırmak amacıyla Kanser Randevu Sistemi’ni Aile Hekimlerinin kullanımına açtı. Bu sistemle aile hekimleri, hedef nüfuslarındaki kişileri arayıp kanser taramasına davet ediyor. Taramayı kabul edenlere taramanın yapılabileceği merkezler hakkında bilgi verilip, randevuları oluşturuluyor. Randevu bilgileri, kişilerin cep telefonlarına SMS’le de iletiliyor.
Meme, Rahim Ağzı ve Kalın Barsak Kanseri taraması ücretli mi
Kanser taraması yaptırmak için herhangi bir ücret ödemenize gerek yoktur. Tüm taramalar ücretsizdir. Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerine (KETEM) başvurmanız yeterli.