HPV virüsü nedir
HPV, İnsan Papilloma Virüsünün kısaltmasıdır. HPV Virüsü, insandan insana cinsel yolla bulaşır. Vürüs, genital siğillere, rahim ağzı kanserine ve diğer bazı kanser türlerine neden olabilir. HPV aşısı, bu hastalıkları önlemek için etkili bir yöntemdir. Ancak HPV aşısı hakkında toplumda yanlış bilgiler, önyargılar ve kaygılar bulunuyor.
HPV virüsü nedir ve nasıl bulaşır
HPV, 200’den fazla tipi olan bir virüstür. Bu tiplerden bazıları, özellikle 16 ve 18 numaralılar, rahim ağzı kanseri başta olmak üzere, ağız, boğaz, penis, anüs ve vulva kanserlerine yol açabilir. HPV’nin diğer tipleri, özellikle 6 ve 11 numaralılar, genital siğillere neden olur. Genital siğiller, cinsel organlarda veya anüste görülen, etli veya karnabahar şeklinde kitlelerdir. Genital siğiller genellikle zararsızdır, ancak tedavi edilmezse büyüyebilir, yayılabilir ve rahatsızlık verebilir.
HPV, cinsel temas yoluyla bulaşır. Cinsel ilişki sırasında, virüs enfekte olan kişinin cilt veya mukozasından, sağlıklı kişinin cilt veya mukozasına geçer. HPV bulaşması için tam bir cinsel ilişkinin olması gerekmez, sadece cinsel organların temas etmesi yeterlidir. Prezervatif, HPV bulaşmasını tamamen önlemez, ancak bulaş riskini azaltır.
HPV enfeksiyonu çok yaygındır ve cinsel olarak aktif olan herkes, yalnızca bir kişiyle birlikte olsa bile HPV alabilir. HPV enfeksiyonunun çoğu zaman belirtisi olmaz ve vücut tarafından kendiliğinden atılır.
Ancak bazı durumlarda, virüs vücutta kalır ve hücrelerde değişikliklere neden olur. Bu değişiklikler, kanser öncesi lezyonlar veya kanser olarak adlandırılır. Kanser gelişmesi, HPV enfeksiyonundan yıllar sonra olabilir. Bu nedenle, HPV enfeksiyonunu erken teşhis etmek ve tedavi etmek önemlidir.
HPV enfeksiyonu nasıl teşhis edilir
Enfeksiyon, genellikle genital muayene veya smear testi ile teşhis edilir.
Genital muayene sırasında, doktor cinsel organlarda veya anüste siğil olup olmadığını kontrol eder. Siğil varsa, parça alınarak laboratuvarda incelenir.
Smear testi ise, kadınlarda rahim ağzından alınan hücre örneklerinin mikroskop altında incelenmesidir. Test, rahim ağzı kanseri veya kanser öncesi lezyonları tespit etmek için kullanılır. Smear testinde HPV DNA’sı da aranabilir. HPV DNA testi, HPV enfeksiyonunun tipini belirlemek için yapılır. Enfeksiyonun tipi, tedavi seçeneklerini ve takip sürecini etkiler.
HPV enfeksiyonu nasıl tedavi edilir
HPV enfeksiyonunun kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, HPV enfeksiyonunun neden olduğu siğil, kanser öncesi lezyon veya kanser tedavi edilebilir. Siğillerin tedavisi için, kriyoterapi, elektrokoterizasyon, lazer, cerrahi veya ilaç gibi yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler, siğilleri yok etmeyi amaçlar, ancak virüsü tamamen ortadan kaldırmaz. Siğiller tekrarlayabilir veya başka yerlere yayılabilir.
Kanser öncesi lezyonların tedavisi için, rahim ağzından anormal hücrelerin alınması veya yok edilmesi işlemi yapılır. Bu işlem, leep, konizasyon, kriyoterapi veya lazer gibi yöntemlerle yapılabilir. Kanser tedavisi için ise, cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi gibi yöntemler uygulanabilir.
HPV hastalığına karşı aşı var mı
İnsan Papilloma Virüsü yani HPV için aşı mevcuttur. HPV aşısı, virüsün kendisi veya canlı bir parçası içermez. Aşı, sadece virüsün dış yüzeyinde bulunan bazı proteinleri içerir. Bu proteinler, vücutta bağışıklık sisteminin tepki vermesini sağlar. Böylece, vücut daha sonra karşılaştığı virüse karşı savunma yapabilir.
Aşı, HPV’nin kansere neden olan tiplerine karşı koruma sağlar. Aşı, 16 ve 18 numaralı tiplere karşı %100, diğer tiplere karşı ise %50-70 oranında koruma sağlar. Genital siğillere neden olan 6 ve 11 numaralı tiplere karşı da %90 oranında koruma sağlar.
Aşı, erkeklere de yapılabilir mi
HPV aşısı, hem kadınlar hem de erkekler için uygundur. Aşı, cinsel ilişkiye başlamadan önce yapılması önerilen bir aşıdır. Cinsel ilişkiye başladıktan sonra da HPV aşısı olunabilir. HPV aşısı, 9-45 yaş arası kişilere uygulanabilir.
Aşı kaç kez yapılmalı
HPV aşısı, 2 veya 3 doz halinde yapılır. Doz sayısı, yaşa ve aşı tipine göre değişir.
Aşının yan etkileri var mı
HPV aşısı, genellikle güvenli ve etkili bir aşıdır. Aşı sonrası, kolda ağrı, şişlik, kızarıklık, baş ağrısı, ateş, halsizlik gibi yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir. HPV aşısı, cinsel aktiviteyi artırmaz, kısırlığa neden olmaz. Aşı, başka hastalıklara da yol açmaz.
Aşı %100 korur mu
HPV aşısı, HPV enfeksiyonunu ve bunun sonucunda oluşabilecek hastalıkları tamamen önlemez. Bu nedenle, HPV aşısı olan kişilerin de düzenli olarak smear testi yaptırması, prezervatif kullanması ve cinsel sağlıklarına dikkat etmesi gerekir.
Kaç çeşit HPV aşısı var
Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsat verilen 3 marka HPV aşısı bulunuyor. Gardasil, Gardasil 9 ve Cervarix
GARDASIL
9 yaşından büyük adolesanlara ve yetişkinlere uygulanıyor. İnsan Papillomavirüs (HPV) Tip 6, 11, 16, 18 e karşı koruma sağlar.
Sağlık Bakanlığı kullanma talimatı için tıklayınız
Ocak 2024 itibari ile aşının fiyatı yaklaşık 2.300 TL’dir.
GARDASIL 9
9 yaşından büyük adolesanlara ve yetişkinlere yönelik bir aşıdır. İnsan Papillomavirüs (HPV) Tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58’den kaynaklanan hastalıklara karşı korumak amacıyla verilir.
Bu hastalıklar kadın genital organlarının (rahim ağzı, vulva ve vajina) prekanseröz lezyonları ve kanserleri ve erkeklerde ve kadınlarda anüsün prekanseröz lezyonları ve kanserleri ve genital siğilleri içerir.
Sağlık Bakanlığı kullanma talimatı için tıklayınız
Ocak 2024 itibari ile aşının fiyatı yaklaşık 3.300 TL’dir.
CERVARIX
9 yaşından itibaren uygulanıyor. HPV tip 16 ve 18’e karşı koruma sağlıyor. Yalnızca rahim ağzı kanserleri ve kanser öncesi lezyonlara karşı koruyucu olup, anogenital siğillere karşı KORUMA SAĞLAMAZ.
Sağlık Bakanlığı kullanma talimatı için tıklayınız
Ocak 2024 itibari ile aşının fiyatı yaklaşık 1.900 TL’dir.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Neler
- Vajinadan artan miktarda veya alışılmadık türde akıntı gelmesi
- Sırt, bacak veya pelvik bölgede süregelen ağrı hissi
- Adet dönemi dışında lekelenme tarzında hafif kanamalar
- Yorgunluk, kilo kaybı ve iştahsızlık
- Tek veya iki bacakta şişkinlik
- İdrar yaparken ağrı hissi
- Normalden daha uzun veya daha ağır seyreden adet kanaması
- Cinsel ilişki sırasında/ sonrasında kanama veya ağrı
- Menapoz sonrası dönemde kanama
Ülkemizde uygulanan Ulusal Kanser Tarama Programı kapsamında, 30-65 yaş arası kadınlarımıza test uygulanmaktadır. Kanser tarama testi, HPV-DNA testi ile 5 yılda bir yapılıyor. Tarama testi ücretsiz olarak KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi) tarafından yapılıyor.
