Bebeklerde Konak Hastalığı Nedir, Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir
Yenidoğan Bebeklerde Konak Hastalığı Nedir
Bebeklerde konak hastalığı, genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde ortaya çıkan yaygın bir cilt hastalığıdır. Görülme sıklığı %40-55 arasında değişebiliyor. Hastalığın tıbbi adı İnfantil Seboreik Dermatittir. Kafa derisinde oluşan kepek benzeri bu sarı kabuklar, bir hijyen problemine işaret etmez, kafa derisi daha yağlı olan bebeklerde görülür. Vücutta başka kızarık ve kabuklanmalar eşlik etmiyorsa zararsızdır. Eritem yani kızarıklık yoktur veya çok azdır.
Halk arasında “Beşik Kepiği” olarak da bilinen konak, genellikle kaşıntılı değildir ve bebekte rahatsızlık yaratmaz. Yumuşak tutulduğu ve zorlanarak taranmadığı sürece bebeğe acı vermez.
Konak, çoğu zaman birkaç hafta ile birkaç ay arasında kendiliğinden geçer.
Bebeklerde Konak Neden Olur?
Bebeklerde konağın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bir dizi faktör bu duruma katkıda bulunabilir:
- Anne Hormonları: Anne karnında bebek, annesinin hormonlarına maruz kalır. Bu hormonlar, doğumdan sonra bebeğin yağ bezlerinin fazla çalışmasına neden olabilir ve bu da konağın oluşumuna yol açabilir. Hormonal kaynaklı Konak, genellikle 6-12. aylarda kaybolur.
- Mantarlar: Malassezia furfur adlı bir mantar türü, saçlı deride bulunan doğal yağlarla beslenir ve konağa neden olabilir.
- Genetik Faktörler: Bazı bebeklerde genetik yatkınlık sebebiyle konak oluşabilir.
- Ciltte Yağ Üretimi: Yenidoğan cildinde yağ bezleri büyüktür ve yağ salgıları fazladır. Bebeğin cildinde fazla yağ üretimi, cilt hücrelerinin hızlı bir şekilde birikmesine ve pullanmasına neden olabiliyor. 6 aydan sonra, sebum (yağ) miktarında azalması ile birlikte Konak sıklığı da azalıyor.
Konak tedavisi nasıl yapılıyor
Bebeklerde konak hastalığı tedavisinde ilk amaç, sert kabukların yumuşatılıp kaldırılmasıdır. Daha sonra, yeni mantar yerleşimini önlemek için, bebeğin terlememesine dikkat etmek ve sık temizlik yapmaktır. İlaçla tedaviye çok nadir ihtiyaç duyuluyor.
Konak Temizliği Nasıl Yapılmalı?
Bebeklerde konak temizliği nazikçe yapılmalıdır. İşte adım adım yapılması gerekenler:
- Yumuşatma: Konağı yumuşatmak için bebeğin saçlı derisine az miktarda doğal bir yağ (örneğin zeytinyağı veya hindistancevizi yağı) sürün ve 15-20 dakika bekletin.
- Tarama: Yumuşamış pulları nazik bir bebek tarağı veya yumuşak bir fırça ile tarayın. Bu işlemi yaparken kesinlikle fazla bastırmayın. Bastırmaya gerek yok. Sabırlı olun, 1-2 güne konak zaten geçecektir.
- Yıkama: Bebeğin saçlarını parfüm içermeyen bir bebek şampuanı ile yıkayın ve iyice durulayın.
- Tekrar: Bu işlemi her gün tekrarlamanıza gerek yok. 2-3 günde bir kez tekrarlamanız yeterli olacaktır. Yaz aylarında her gün hatta sabah akşam günde 2 kez hafif banyo yaptırmanız yeterli olacaktır.
Bebeklerde Konak Tedavisi İçin İlaç Gerekiyor mu?
Çoğu durumda, bebeklerde konak tedavisi için ilaç gerekmiyor. Konak genellikle birkaç hafta ile birkaç ay içinde kendiliğinden düzelir. Ancak, konak çok inatçıysa veya enfeksiyon belirtileri gösteriyorsa (kızarıklık, şişlik, iltihaplanma), bir doktora danışmak önemlidir.
Doktorunuz tarafından zeytinyağı içinde %3-5’lik salisilik asit önerilebilir. Bu karışımı eczacınız kolayca hazırlayabilir. Eğer bu karışım yeterli gelmez ise, 1-2 hafta sonra doktorunuz tarafından zayıf etkili gluko kortikoidlerin krem veya losyon formları reçete edilebilir.
Eğer bebekte, bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilecek ağır bir metabolik hastalık yok ise, saçlı derideki Konak bebeğe zarar vermez. Konak, 1-2 hafta içerisinde geçecektir. Yeter ki sabırlı olun.
Konak Tedavisi İçin Karbonat Kullanılır mı
Yemek karbonatı, cilt üzerindeki pulları gevşetme ve temizleme amacıyla bazen kullanılır. Ancak, bebeklerin hassas cildi göz önüne alındığında, karbonat kullanımı önerilmez. Karbonat cildi kurutabilir ve tahrişe neden olabilir. Konak tedavisinde doğal ve nazik yöntemler tercih edilmelidir.
Konak Tedavisi İçin Zeytinyağı Kullanılır mı
Zeytinyağı bebeklerde konak tedavisinde yaygın olarak kullanılan doğal bir yöntemdir. Zeytinyağı, konağı yumuşatarak pulların kolayca çıkarılmasını sağlar. Ancak, kullanacağınız zeytinyağı Riviera değil, SIZMA ZEYTİNYAĞI olmalıdır. Uygulama sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
- Uygulama: Bebeğin saçlı derisine az miktarda zeytinyağı sürün ve 15-20 dakika bekletin.
- Tarama: Pulları nazikçe tarayın.
- Yıkama: Bebeğin saçlarını yumuşak bir bebek şampuanı ile yıkayın ve iyice durulayın.
Bu yöntemi haftada birkaç kez uygulayarak konaktan kurtulmak mümkündür.
Konak Tedavisi İçin Badem Yağı Kullanılır mı
Tedavide badem yağı, sızma zeytinyağı ile de karıştırılıp kullanılabilir. Ancak, badem yağının kılları güçlendirme özelliği de olduğu için bebeğin saçlı derisinden başka bir bölgeye akmamasına dikkat edilmelidir.
Konak Tedavisinde Hindistancevizi Yağı Kullanılır mı
Bebeklerin saçlı derisindeki Konak için, hindistancevizi yağı da kullanılabilir. Ancak, kullanılacak hindistancevizi yağının genellikle ithalat yolu ile geldiğini unutmayın ve kalitesine dikkat edin.
Anne Sütü konak tedavisinde kullanılabilir mi
Bebeklerde anne sütünün cilt üzerindeki yatıştırıcı ve iyileştirici etkileri nedeniyle, bazı anneler konaklı bölgeye anne sütü sürmeyi tercih edebilir. Anne sütü, bebekler için en doğal ve besleyici madde olmakla birlikte, konak tedavisinde doğrudan bir kullanımı yoktur. Özetle, Konak tedavisinde anne sütünün faydası olmadığı gibi zararı da bulunmuyor.
Çay ağacı yağı, Aloe Vera ve Çiçek Balı, Bebeklerde Konak Hastalığı için kullanılabilir mi
Yapılan çalışmalarda Çay Ağacı Yağının yaralarda iyileşmeyi hızlandırdığı gösterilmiştir.
“Aloe Vera” ekstresinin günde 2 kez deriye sürülmesinin, kabuklanma ve kaşıntıyı azalttığını bildiren çalışmalar mevcuttur.
Son yıllarda ılık suda %90 seyreltilmiş edilmiş çiçek balının, Seboreik Dermatit ve kepek tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir.
Konağı temizlerken bebeğin bıngıldağı zarar görür mü
Bebeklerin kafatası kemikleri arasında Bıngıldak adı verilen boşluklar bulunur. Bıngıldaklar sayesinde bebek kafatası, doğum sırasında zarar görmez. Bıngıklar çoğu bebekte 12-18. aylarda kapanır. Konak temizliği sırasında bebeğin bındıkları zarar görmez. Bebeğin saçlı derisini yumuşak bir fırça ile nazikçe taramanız yeterlidir. Sabırlı olun. Birkaç güne Konak zaten geçecektir.
Sonuç
Bebeklerde konak, genellikle zararsız ve kendiliğinden geçen bir durumdur. Temizlik ve nazik bakım yöntemleriyle bu sorunu kolayca yönetebilirsiniz. Eğer konak inatçıysa veya enfeksiyon belirtileri gösteriyorsa, kayıtlı olduğunuz aile hekiminize danışmak en iyi adımdır. Unutmayın, bebeğinizin cildi hassastır ve tedavi yöntemlerinde doğal ve yumuşak seçenekler tercih edilmelidir.
Kaynaklar:
- Türkiye Klinikleri J Dermatol 2016;26(2)
- Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü