Aile Hekimlerinin izin hakkı
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununa tabi görev yapan Sözleşmeli Aile Hekimlerinin izin hakkı ile ilgili sorular ve cevaplarını paylaşıyoruz.
Aile Hekimlerinin kaç türde izin hakkı bulunuyor
Sözleşmeli aile hekimlerinin;
- Yıllık izin
- Kongre ve seminer izni
- Mazeret izni
- Çeşitli nedenler
- Evlenme, ölüm, doğum ve emzirme hâllerinde izin
- Hastalık izni
- SAHU (Sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi) izni
olmak üzere 5 türde izin hakkı bulunuyor
Aile Hekimlerinin yıllık izin hakkı
Sözleşmeli aile hekimlerinin sözleşme dönemi içindeki yıllık izin hakkı 30 gündür. (5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu, M.3/12) Aile Hekimi Hizmet Sözleşmesinin süresi ve dönemi iki mali yıldır (Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği, M.6/4)
Mali Yıl nedir
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca Mali Yıl, Takvim Yılıdır. Yani, 1 Ocak günü başlar ve 31 Aralık günü sona erer.
Tanımlar
Madde 3- Münhasıran bu Kanunun uygulanmasında;o) Malî yıl: Takvim yılını,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
ifade eder.
1 Ocak 2023 günü sözleşme imzalayan aile hekiminin yıllık izin hakkı kaç gün
Aile Hekimi, 1 Ocak günü yani, takvim yılı başında sözleşme imzalar. Bu sözleşme, 1 Ocak 2023 – 31 Aralık 2023 mali yılı ile 01 Ocak 2024 – 31 Aralık 2024 tarihleri arasındaki 2 mali yılı kapsıyor.
Bu nedenle, 1 Ocak 2023 günü sözleşme imzalayan aile hekiminin, 2023 yılı için 30 gün, 2024 yılı için de 30 gün olmak üzere toplam 60 gündür.
1 Ocak 2023 gününden SONRA sözleşme imzalayan aile hekiminin yıllık izin hakkı kaç gün
Mali yıl başladıktan SONRA sözleşme imzalayan aile hekiminin yıllık izin hakkı, mali yıl SONUNA kadar ÇALIŞACAĞI süreye oranlanarak hesaplanıyor.
Örnek ile açıklama gerekirse;
1 Şubat günü sözleşme imzalayan aile hekimi, mali yıl SONUNA kadar 1 Şubat – 31 Aralık 11 ay çalışacak. Aile Hekimlerinin yıllık yani 12 aylık izin hakkı 30 gün.
12 ay çalışma süresi için yıllık izin hakkı 30 gün ise,
11 ay çalışacağı süre için yıllık izin hakkı 26 gün (30/12= 2,5 gün 2,5X11=25,5 – tama yuvarlanır)
1 Temmuz günü sözleşme imzalayan aile hekimi, mali yıl SONUNA kadar 1 Temmuz – 31 Aralık 6 ay çalışacak.
12 ay çalışma süresi için yıllık izin hakkı 30 gün ise,
6 ay çalışacağı için yıllık izin hakkı 15 gün (30/12=2,5 gün 2,5X6=15)
1 Ocak günü sözleşme imzalayan aile hekimi, mali yıl SONUNA kadar 1 Ocak-31 Aralık 12 ay çalışacak
12 ay çalışacağı için 30 gün
Aile Hekimi, çalıştığı ay kadar izin hak eder şeklinde bir saçmalık YOK
Bazı illerde, “aile hekimi çalıştığı her ay 2,5 gün izin hakkı kazanır” şeklinde akıl ve hukuk dışı yorumlar yapılarak aile hekimlerinin izin hakları gasp ediliyor. Oysa ki Kanundaki ve Yönetmelikteki hükümler gayet açık ve nettir.
Aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanlarının yıllık izinleri, yıl içinde çalışılan süre ile orantılı olmak ve ait olduğu sözleşme döneminde kullanılmak üzere otuz gündür.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu, M.3/12
İzinler
Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği
MADDE 13– (1) Aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanlarının yıllık izinleri, bir mali yılda otuz gündür. Mali yıl başladıktan sonra sözleşme imzalayarak göreve başlayan aile hekimi ve aile sağlığı çalışanına, mali yıl sonuna kadar çalışacakları sürenin bir yıllık çalışma süresine oranının yıllık izin süresi ile çarpılması suretiyle bulunacak süre kadar yıllık izin verilir. Hesaplamada kesirler tama iblağ edilir.
Kongre ve seminer izni
Aile Hekimlerinin, kongre ve seminerlere katılabilmek için 5 (beş) gün izin hakları bulunuyor.
Personelin statüsü, hak ve yükümlülükleri
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu
Madde 3
(Ek fıkra:15/11/2018-7151/26 md.) …. Ayrıca beş gün kongre ve seminer izni ile yıllık izin bitiminden sonra mazeretleri nedeniyle beş gün idari izin verilebilir.
Yönetmelikte de aynı cümleye yer veriliyor
İzinler
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği
MADDE 13– (1) …. Ayrıca beş gün kongre ve seminer izni ile yıllık izin bitiminden sonra mazeretleri nedeniyle beş gün idari izin verilebilir.
Mazeret izni
Çeşitli nedenler
Evlenme, ölüm, doğum ve emzirme hâllerinde izin
Hastalık İzni
SAHU (Sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi) izni
Aile Hekimlerine ödeme, çalışılan gün sayısına göre mi yapılmalı
Yönetmelikte, Aile Hekimlerine çalışılan gün sayısına göre ödeme yapılacağı hükmü yer alıyor. Ancak, Kanunda bu yönde herhangi bir hüküm bulunmuyor. Kanunda yer almayan bir kısıtlama, Yönetmelik ile getirilerek Aile Hekimlerinin Mülkiyet Hakkına hukuksuz bir şekilde müdahale ediliyor.
Kanunda Aile Hekimlerine yapılacak ödemenin sınırları nasıl çiziliyor
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununda, aile hekimlerine yapılacak ödemelerin çerçevesi şu şekilde çiziliyor:
Personelin statüsü, hak ve yükümlülükleri
Madde 3(5inci fıkra) Sözleşme yapılan aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarına, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre belirlenen en yüksek brüt sözleşme ücretinin aile hekimi için (6) katını, aile sağlığı çalışanı için (1,5) katını aşmamak üzere tespit edilecek tutar, çalışılan ay sonuçlarının ilgili sağlık idaresine bildiriminden itibaren on beş gün içerisinde ödenir.
(7inci fıkra) Aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarının durumları ve aile hekimliği uzmanlık eğitimi almış olup olmadıkları da dikkate alınmak suretiyle yapılacak ödeme tutarlarının tespitinde; çalıştığı bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, Bakanlıkça karşılanmadığı takdirde aile sağlığı merkezi giderleri, … , kayıtlı kişi sayısı ve bunların risk grupları, gezici sağlık hizmetleri ile aile hekimi tarafından karşılanmayan gider unsurları, belirlenen standartlar çerçevesinde sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve kontrolündeki başarı oranı gibi kriterler esas alınır.
Aile Hekimliği Kanunu
Ücret kesintisi hangi hallerde yapılıyor
Aile Hekimlerine ödenecek ücrette kesinti yapılma şartı ise Kanunda şu şekilde hüküm altına alınıyor
Sağlık Bakanlığınca belirlenen standartlara göre, koruyucu hekimlik hizmetlerinin eksik uygulaması (…) halinde bu ödeme tutarından brüt ücretin % 20’sine kadar indirim yapılır.
Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi ücreti, aile sağlığı merkezi giderleri, ve gezici sağlık hizmetleri ödemelerinden Damga Vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu, 3üncü madde yedinci fıkra
(Ek fıkra: 14/7/2023-7456/13 md.) Sözleşmeli aile hekimleri ve sözleşmeli diş hekimleri ile aile sağlığı çalışanları hakkında uygulanacak disiplin cezalarında bu Kanun ile ilgili düzenlemeler dışında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili maddelerine göre işlem yapılır. Aylıktan kesme cezası, kişinin brüt ücretinin 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması şeklinde, bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi kapsamında çalışanlar için kademe ilerlemesinin durdurulması cezası brüt ücretinin 1/6-1/4 arasında kesinti yapılması şeklinde uygulanır.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu, 3üncü madde on üçüncü fıkra
Görüldüğü üzere, Aile Hekimlerine çalışılan gün üzerinden ödeme yapılması,
çalışılmayan gün sayısı oranında ücretten kesinti yapılmasına dair Kanunda hiç bir hüküm bulunmuyor.
Ancak, Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde, aile hekimlerine yapılan ödemenin gün sayısına göre yapılması öngörülüyor. Devlet memurlarında ise tüm mali haklar, kadroya bağlı olup gün sayısı dikkate alınmıyor.
Aile hekimi ödeme esasları
MADDE 18– (1) Sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimine çalışılan gün sayısına göre ödeme yapılır.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği
Eğer, Sözleşmeli Aile Hekimi görevi başında bulunamayacağı durumlarda, Geçici Aile Hekimi yani VEKİL bulabilir ise, ücretinden kesinti yapılmıyor.
Bulamaz ise, Müdürlük tarafından başka bir aile hekimi veya ilçe sağlık müdürlüğü/TSM/Hastane kadrolarında görev yapan bir hekimi, Geçici Aile Hekimi olarak görevlendirebiliyor.
Aile Hekiminin, VEKALETEN hizmetin geçici olarak görülmesini sağlaması GEREKTİĞİ durumlar:
Sözleşmeli Aile Hekimlerinin, kayıtlı hastalara hizmet verilmesi amacıyla VEKİL aile hekimi bulması gereken haller,
Yönetmeliğin 16ıncı maddesi üçüncü fıkrasında düzenleniyor.
(3) Sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimi veya aile sağlığı çalışanı,
-birinci fıkranın (c) bendi (Bakanlıkça yurtdışında sağlık hizmeti sunmak üzere ) ile
-ikinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hallerde (İzinli olması, Raporlu olması, Sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi klinik rotasyonlarında bulunması),
5 inci maddede belirtilen şartları taşıyan hekim ya da sağlık personeli ile anlaşarak vekâleten hizmetin görülmesini geçici olarak sağlar. Bu anlaşma, müdürlükçe uygun görülmesi halinde uygulanır.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği
Aile Hekiminin, VEKİL Aile Hekimi bulması GEREKMEDİĞİ durumlar
Sözleşmeli Aile Hekimlerinin, vekil bulma zorunluluğu olmadığı, Yönetmeliğin 19uncu maddesi birinci fıkrasında düzenleniyor. Bu durumda, ücretin hiç bir kesinti yapılmadan TAM olarak ödenmesi gerekiyor
Aile hekimi ödemelerine ilişkin diğer esaslar
MADDE 19– (1) Sözleşme ile çalıştırılan aile hekimine, 16 ncı maddenin;
a) Birinci fıkrasının (a) (Bakanlıkça öngörülen hizmet içi eğitimler), ve (b) (Deprem, sel felaketi ve salgın gibi olağanüstü durumlarda başka yerde görevlendirilmesi) bentlerinde belirtilen hallerde,
b) İkinci fıkrasının (e)(Sağlık raporuyla belgelendirilmiş ve müdürlükçe onaylanmış olması koşuluyla Bakanlıkça ilan edilmiş bulaşıcı ve salgın hastalığa yakalanmış olması veya yakalanma riski taşıması.) bendinde belirtilen halde,
c) Üçüncü fıkra kapsamında vekâleten hizmetin görülmesini sağlaması halinde,
ç) Tek birimli aile sağlığı merkezinde görev yapan ve yıllık izin sebebiyle görevi başında bulunamayan aile hekimine, toplam yıllık izin süresinin ilk on dört günlük kısmı için,
ödemeler tam olarak yapılır.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği
Covid-19 tedavisi gören veya izolasyonda kalan aile hekimi, vekil bulmak zorunda DEĞİL
Yukarıda da paylaştığım üzere, Yönetmeliğin 19uncu maddesi birinci fıkrası (b) bendi uyarınca,
Covid-19 hastalığına yakalanmış veya yakalanma riski olan Aile Hekimlerinin,
kayıtlı hastalarına hizmet verilmesi için vekil bulma zorunlulukları yoktur.
Aile Hekimlerine yapılacak ödemelerden herhangi bir kesinti de yapılamıyor.